साकेलाः एक नजर टुडीखेलतर्फ

बैशाख पुर्णिमाको दिनदेखि शुरु भएको साकेला उभौली पर्वले किरातीहरुमा बेग्लै रौनाक छाएको छ। त्यही रौनकलाई पछ्याउँने क्रममा गत शनिबार (जेठ ११ गते)म पनि पुगेको थिए- काठमाडौको मुटुमा रहेको टुडीखेलमा। जहाँ साकेला पर्वको उल्लासमय बातावरणमा रमाइरहेका थिए किरातीहरु। उम्रेदेखि खुम्रेसम्मका सबैजना भेला भइ रमाइलोसँग चाड मनाइरहेका थिए। त्यहाँ भएका केही क्रियाकलापतर्फ फेरीपनि एक नजर लगाईलिउँ न हामीसबै मिलेर, है त!

भद्रकालीनेरको आकाशे पुलबाट एक नजर लगाउँदा देखिएको दृश्य। लाग्छ कुनै गज्जबको मेला लागिरहेको छ- ठेलमठेल।

किराती संस्कारअनुरुप शिरमा फेटा पहिराएपछि एकअर्कोलाई ढोग्दै। राईहरुको प्रतिनिधि संगठन 'किरात राई यायोक्खा'द्वारा पाका किराती व्यक्तित्वहरुलाई सम्मान स्वरुप बृद्धहरुलाई फेटा र वृद्धाहरुलाई दोसल्ला ओढाइएको थियो।

साकेला लाङसिली (विशेषगरी खुट्टाको चाल र हाउभाउद्वारा नाचिने नाच)को भिडियो खिच्दै।

परम्परागत भेषाभूषा तथा गहनामा साकेला नाच्दै एक महिला। मेरो हेराईमा त बिछट्टै सुन्दर अनि मनमोहक पो देखिन्छिन् त हौ।
तालमा ताल मिलाउँदै। क्यूट बाच्चाले बजाएको ढोलको तालतर्फ ध्यान दिँदै साथ दिँदै गरेको अर्को ढोल बजाउँने युवा र नाच्दै गरेका युवतीहरु।
माहुरीको रानोलाई घेरेझैँ कमरेड प्रचण्डको आगमन हुनासाथ मान्छेहरु एक्कासी झुमिए। सबैजना निकै उत्साहित हुँदै उनीतर्फ बढ्न थाले। उनले ढोल बजाउँदै नाच्दै गर्दाको भीडभाड हो यो।

'प्रचण्डसँग नाच्ने धोको छ, आज नाचिएन भने कहिले पनि पाइदैन' भन्दै युवायुवतीहरु अगाडी बढ्दै थिए। त्यसै क्रममा कसैले खुट्टामा प्वाल पारीनै दिएझैँ नमिठोगरी टेकीदिए। बस्नु न उभिनू, चिच्याउनु न चुप बस्नु भए, अनि सास थुनेर चुपचाप भीड बाहिर निस्के। भीड छेउ निस्केर उभिँदा परम्परागत भेषभूषामा सजिएका ३ जना महिलाहरु एकअर्कोसँग कुराकानी गर्दैगरेका थिए- 'केटाकेटीहरुको बीचमा खुट्टा जोगाउनै साह्रो, यस्तो बेलामा पनि ज्यानमारा जुत्त-चप्पल लगाउछन्'। शुक्रबारको दिन मात्रै एउटा साथीले 'खुट्टा चाहीँ जोगाउनुहोला' भन्ने सल्लाह दिँदाखेरी 'म नाच्ने होइन नि' भनेको कुरा झ्वास्स सम्झिए। तर समग्रमा निकै रमाइलो थियो है।