What an Idea !

अध्ययन/अनुसन्धानको क्रममा ३ जना व्यक्तिले अपनाएको तरिकाबारे छोटो गफ गरौँ आज। त्यसो भन्दाखेरी Research Method/Methodology बारेमा चाहि होइन नि फेरी। अध्ययन/अनुसन्धानको क्रममा आवश्यक सामग्री संकलन गर्दा बाधा आएपछि गाँठो फुकाउँन अपनाएको Tricky कुरो मात्रै हो। जसले अरुलाई थप Idea फुर्ला कि?

घटना १- एकजना साथी, जो अध्ययनमा रमाउँछन्, लेख रचना लेखीरहन्छन्। ३ वर्ष अगाडि ब्लग खोले उनले। त्यो ब्लग हेर्दा मैले केही बुझिन। अफडेट पनि हुन छाडेको थुप्रै भाको। मैले त केही बुझिन तपाईको ब्लगबारे भनेर मैले मेरो जिज्ञासा राखे। उनले सरल जवाफ दिए 'मैले ब्लगिङको लागि खोलेकै थिइन'। अनि के को लागि त? अध्ययनको लागि काठमाडौको नामी डकुमेन्टेसन सेन्टर/पुस्तकालयमा गएछन्। त्यहाँ अनलाइन सर्भिसमा कम्प्यूटरमा बसेर मजाले पढ्न सकिने। आफूलाई चाहिने जति कुरा कपीमा लेख्न जत्ति पनि सकिने। तर त्यो बाहेक print/photocopy/email केही गर्न नपाइने। आफूलाई चाहिने कुरा कपीमा लेख्दै गएछन्। तर जति पढ्दै गयो आवश्यकीय लेख बढ्न थाल्यो। अब कपीमा लेखेर साध्य नहुने भो। चाहिने भएपछि उनले टिरिक निकाले। साइबर क्याफेमा गएर ब्लग बनाए। अनि डकुमेन्टेसन सेन्टरमा गएर आफूलाई चाहिने जति कुरा कपि गर्दै खुरुखुरु ब्लगमा थन्काएछन्। पछि ब्लगमा भएको कुरालाई भेला पारेर मजाले काम फत्ते पारेछन्। अहो ! What an Idea sir jee।

घटना २- अध्ययन/अनुसन्धान कै लागि त्रिविको पुस्तकालयमा दैनिक पत्रिकामा लेख रचना हेरेर/छानेर फोटोकपी गरेर डाटा संकलन गर्नु थियो अर्को एकजना साथीलाई। त्यहाँको पत्रिका हेर्न/पढ्न त सकिन्छ। तर फोटोकपी गर्न निकै झन्झट अनि पालो पनि नआउँने। अन्य पुस्तकको फोटोकपी गर्नुभन्दा निकै नै झन्झट हुने हुनाले पनि पत्रिकाको पालो त्यहाँ सितिमिति आउँदैन। त्यो साथी १/२ दिन गएर यसो पत्रिका हेरेछन्। अनि फोटोकपि गर्ने मामिलामा हप्तादिन भन्दा बढी कुर्नुपर्ने। अनि उनले दिमाग लगाएर साथमा क्यामेर लिएर गएछन्। अनि पत्रिकामा छापिएको लेख/रचना/समाचारलाई क्यामेरामा कैद गरेर ल्याएछन्। अफिसमा ल्याएर मिलाउँदै प्रिन्ट गरेपछि त काम चलि गो नि। यार Good Idea। यस्तै काममा म पनि २ वर्ष अघि फसेको हुनाले सम्झेर ल्याउँदा ढंग पुर्याइएन छ भन्ने लाग्छ।

घटना ३- म काम गर्ने कार्यलय कोठाभित्र छिर्दा आफूलाई उपयोगी हुने अनुसन्धानमूलक लेख, जर्नलहरु अनलाईन साइटहरुमा सर्च गर्दै थिए- अनुसन्धानकर्ता एकजना दाई। आफ्नो अध्ययनसँग मिल्ने सामाग्री पाएपछि उत्साहित बन्दै थिए। PDF फाइल खोल्नासाथ १ पेज खुल्यो। अरु पेज हेर्नको लागि पैसा माग्यो। त्यसले छुटकारा पायो। अर्को फाइल खोल्नु भो। त्यो चाहि सबै खुल्यो। तर त्यो अनलाईन पढ्नबाहेक अरु केही गर्न नसकिने रहेछ। न प्रिन्ट गर्न मिल्ने, न त Copy गर्न मिल्ने। महत्वपूर्ण लेख छ, जसरी पनि पढ्नुपर्ने हुनाले एकछिन सोचमग्न भए।

केही बेरपछि 'तिमीसँग क्यामेरा छ?' भनेर मलाई सोधे। मसँग थिएन। केहीबेर कोठाबाट हराउनुभो। एकैछिनमा क्यामेरा लिएर कम्प्यूटर अघिल्तिर बसे। अघिदेखि कम्प्यूटरको स्क्रीनमा झोक्राएर रहेको डकुमेन्टको फोटो खिचे उनले। खिचेको कुरा प्रिन्ट भएर आउदा पढ्न सकिन्छ कि सकिन्न भनेर जाँच पनि गरे। कुरो मिल्ने भो। पेजवाइज ख्याच्याक्क ख्याच्याक्क गर्दै क्यामेरामा थन्काएपछि एकैछिनमा प्रिन्ट निकालेर मजाले पढ्न मिल्ने भो। काइदा! ब्लगमा गफ जोत्ने मनसायले मैले पनि एउटा दृश्य कैद गरे।

'हो हो होऽऽ हो हो होऽऽ... What an Idea सर जी' भारतीय टेलिभिजन च्यानलहरुमा प्रसारण हुने यो विज्ञापन धेरैलाई थाहा होला। हो हो होऽऽ को ट्यून गाउँदै ३ जना साना भाईबहिनी उफ्रिदै/नाच्दै What an Idea भन्दै खेल्दै गरेको देखेथे आफन्तहरुकहाँ। अहिले म त्यस्तै भन्दैछु- हो हो होऽऽ हो हो होऽऽ... What an Idea सर जी ।